Waarom kinderen AI-onderwijs nodig hebben: inzichten van ouders in Hongarije en Roemenië

Kunstmatige intelligentie (AI) is geen ver-van-mijn-bed-show meer. Van alledaagse tools zoals spellingscontrole en chatbots tot gepersonaliseerde leerapps, AI vormt razendsnel de manier waarop we leven, leren en werken. Maar hoe goed zijn gezinnen voorbereid om hun kinderen te begeleiden in dit nieuwe digitale landschap?

Recente Logiscool-enquêtes onder ouders in Midden- en Oost-Europa bieden antwoorden. De bevindingen laten een duidelijke trend zien: hoewel ouders de voordelen van AI erkennen, voelen velen zich onvoldoende voorbereid om hun kinderen te ondersteunen en maken ze zich zorgen over de risico's van overmatige afhankelijkheid.

In zowel Roemenië als Hongarije beoordeelden ouders hun eigen kennis van AI aanzienlijk lager dan hun algehele digitale geletterdheid. Roemeense ouders gaven zichzelf gemiddeld een 2,6 op 4, terwijl Hongaarse ouders zichzelf iets lager beoordeelden, met een 2,4.

Dit is belangrijk omdat kinderen al gebruikmaken van AI-tools. Als ouders zich onzeker voelen, is het moeilijker om hun kinderen te begeleiden bij het veilig en effectief gebruiken van deze technologieën.

De onderzoeken maken één ding duidelijk: ouders zien AI als een nuttig hulpmiddel, maar ze willen niet dat het de ontwikkeling van essentiële vaardigheden vervangt. In Roemenië bijvoorbeeld waren de hoogst gewaardeerde AI-toepassingen het uitbreiden van algemene kennis (M=3,3), het leren van vreemde talen (M=3,1) en spelling (M=3,1). Hongaarse ouders hadden een vergelijkbare mening en gaven prioriteit aan spelling (M=3,2), het samenvatten van leerstof (M=3,1) en het uitbreiden van kennis (M=3,1). Deze resultaten laten zien dat ouders het meest ondersteunend zijn wanneer AI kinderen helpt effectiever te leren, informatie te ordenen en kernvakken te versterken.

Daarentegen daalde de ondersteuning merkbaar bij creatieve taken zoals "het creëren van originele content" (Roemenië: M=2,9, Hongarije: M=2,8 van de 4). Dit weerspiegelt een dieperliggende zorg: dat het vertrouwen op AI op gebieden die origineel denken, verbeeldingskracht en expressie vereisen, het vermogen van kinderen om zelfstandig te denken zou kunnen ondermijnen.

Deze prioriteiten sluiten aan bij de grootste zorgen van ouders. In beide onderzoeken waren de meest voorkomende zorgen dat het gebruik van AI de praktische vaardigheden voor probleemoplossing zou kunnen verzwakken, het vermogen van kinderen

Alles bij elkaar genomen is de boodschap van ouders consistent: AI moet een ondersteuning zijn, geen kruk. Er moet een balans worden gevonden tussen digitale ondersteuning en het beheersen van kernconcepten. Hoewel AI een krachtig hulpmiddel kan zijn, moet het de ontwikkeling van onafhankelijk denken, probleemoplossing en zelfexpressie aanvullen in plaats van vervangen. Het is geen duurzame oplossing als kinderen afhankelijk worden van AI om hun ideeën te verwoorden of basistaken uit te voeren.

Instellingen die digitaal onderwijs ondersteunen, moeten hier expliciet over zijn – en bij Logiscool zijn we er zeer strikt in om kinderen te leren niet te veel op AI te vertrouwen. De prioriteit ligt bij het ontwikkelen van sterke basisvaardigheden zoals kritisch lezen, schrijven en rekenen, voordat AI als aanvulling wordt geïntroduceerd. Deze aanpak weerspiegelt wiskundeonderwijs: kinderen leren eerst handmatig problemen oplossen, waarbij ze begrip en zelfvertrouwen opbouwen, en integreren pas later rekenmachines om hun mogelijkheden uit te breiden.

Een ruime meerderheid van de ouders in beide landen bespreekt AI al thuis met hun kinderen (78-79%). Velen leren zelfs samen met hun kinderen over AI – 37% in Hongarije en 57% in Roemenië.

Interessant is dat de twee landen verschillen wat betreft buitenschoolse activiteiten. In Hongarije schrijft slechts 5,5% van de ouders hun kinderen in voor buitenschoolse lessen over AI. In Roemenië ligt dat percentage iets hoger, namelijk 25%. Nog opvallender: Roemeense ouders die thuis met hun kinderen leren, voelen zich over het algemeen competenter in AI dan ouders die afhankelijk zijn van externe cursussen – het tegenovergestelde van het Hongaarse patroon.

Deze bevindingen wijzen op een dringende behoefte: AI-onderwijs voor kinderen kan niet wachten. Ouders willen hun kinderen graag ondersteunen, maar hebben vaak het gevoel dat ze de expertise missen. Scholen, buitenschoolse programma's en onderwijsinstellingen moeten ingrijpen om deze leemte te vullen – niet alleen door kinderen te leren hoe ze AI-tools moeten gebruiken, maar ook hoe ze kritisch moeten denken, zelfstandig problemen moeten oplossen en technologie en creativiteit moeten combineren.

Tegelijkertijd hebben ouders middelen nodig om samen met hun kinderen te leren, zodat ze op de hoogte blijven en thuis begeleiding kunnen bieden.

AI is hier om te blijven, en de jongeren van vandaag zullen opgroeien in een wereld waarin het effectief en verantwoord gebruiken ervan net zo essentieel zal zijn als lezen, schrijven of rekenen. Nu al vereist bijna elk beroep – van marketing en design tot gezondheidszorg, recht, techniek en zelfs ambachten – een zekere mate van digitale en AI-geletterdheid. Het vermogen om AI-tools te begrijpen, te evalueren en toe te passen, wordt snel een basisverwachting op de arbeidsmarkt.

Dit betekent dat kinderen die leren hoe ze AI verantwoord kunnen gebruiken, een duidelijk voordeel zullen hebben: ze zullen problemen efficiënter kunnen oplossen, zich kunnen aanpassen aan nieuwe technologieën en concurrerend blijven op een snel veranderende werkplek. Aan de andere kant lopen degenen die opgroeien zonder AI-vaardigheden het risico achter te blijven en onderwijs- en carrièrekansen te missen ten opzichte van leeftijdsgenoten die beter voorbereid zijn.

De keuze ligt in onze handen als ouders, opvoeders en gemeenschappen. We kunnen onze kinderen de kennis en het vertrouwen geven om AI te gebruiken als hulpmiddel voor groei en creativiteit, of we kunnen ze onvoorbereid laten op een toekomst waarin deze vaardigheden niet optioneel maar essentieel zijn.

Bij Logiscool geloven we dat het antwoord duidelijk is: geef kinderen de kans. Door ze niet alleen te leren hoe ze AI moeten gebruiken, maar ook hoe ze het moeten bevragen, kritisch moeten denken en verantwoord moeten toepassen, zorgen we ervoor dat ze de toekomst ingaan als leiders, makers en vernieuwers – niet slechts als passieve gebruikers van technologie.

Benieuwd naar de andere resultaten? Bekijk onze blogposts over digitale geletterdheid en online veiligheid om te ontdekken wat ouders ervan vinden en hoe we kinderen beter kunnen voorbereiden op het digitale tijdperk.